Gaia – skanowanie Drogi Mlecznej zakończone, koniec obserwacji

Nowy obraz Drogi Mlecznej dzięki danym z europejskiej sondy Gaia. Europejska sonda Gaia zakończyła skanowanie Drogi Mlecznej, uzyskując przy tym najbardziej precyzyjny obraz naszej Galaktyki.

Europejskie obserwatorium Gaia zostało wyniesione w przestrzeń kosmiczną w grudniu 2013 roku. Sonda obserwuje niebo z punktu L2 układu Ziemia – Słońce. Głównym celem misji jest precyzyjny pomiar pozycji gwiazd. We wrześniu 2016 roku opublikowano pierwszy katalog danych astrometrycznych z ponad miliarda gwiazd. Drugi katalog danych został opublikowany w kwietniu 2018. Trzeci katalog został opublikowany w grudniu 2020 roku. Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) przewiduje, że czwarty katalog zostanie opublikowany w połowie 2026 roku.

Uzyskane dane astrometryczne pozwoliły na m.in. zbudowanie nowego, bardziej precyzyjnego obrazu naszej Drogi Mlecznej. Lepiej wyznaczona została m.in. centralna poprzeczka naszej Galaktyki, jak i zniekształcenie dysku. To zniekształcenie jest prawdopodobnie wynikiem kolizji Drogi Mlecznej z mniejszymi galaktykami. Ponadto, wokół naszej Galaktyki rozciąga się kilka “strumieni gwiazd”, wskazujących na wiele dynamicznych procesów zachodzących wewnątrz naszej Drogi Mlecznej (lub też w wyniku kolizji z innymi galaktykami).

W dniu 15 stycznia 2025 Gaia wykonała ostatnie obserwacje naukowe. Przez ponad 11 lat sonda wykonała ponad 3 biliony obserwacji nieba, obserwując 2 miliardy różnych typów obiektów. Czwarty katalog danych z sondy Gaia będzie mieć szacowaną wielkość około 500 TB.

Grafikę w wysokiej rozdzielczości można zobaczyć na stronie ESA.

(ESA)